دکتر ماندانا شعبان

اختلال اضطراب فراگیر را چگونه کنترل کنیم؟

حتما تابه‌حال احساس نگرانی، اضطراب و دغدغه برای موضوعات گوناگون را در زندگی‌تان تجربه کرده‌اید. احساساتی که شما را برای رسیدن به نتیجه دلخواه، داشتن احساس خوب، موفقیت و ... کمی نگران می‌کند.
همه مردم جهان حداقل یک بار در زندگی نگرانی و اضطراب را درباره مسائل مختلف تجربه می‌کنند. آنچه در این میان اهمیت دارد این است که این نگرانی و اضطراب‌ها گذرا هستند و با از بین رفتن عامل اضطراب آور از بین می‌روند.
اما بخشی از نگرانی‌ها و اضطراب‌هایی هم در زندگی وجود دارند که همیشه هستند و احساس می‌کنید که رهایی و نجات از آن‌‌ها امکان‌پذیر نیست.
این دسته از اضطراب‌ها به شدت زندگی شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد و آرامش روحی و روانی‌تان را سلب می‌کند.
امروز قصد داریم کمی درباره اختلال اضطراب فراگیر و علائم و نشانه‌های آن صحبت کنیم. اگر فکر می‌کنید که به این نوع اضطراب مبتلا هستید و دوست دارید راه‌های کنترل اضطراب و درمان آن را یاد بگیرید، در ادامه این مطلب همراه ما باشید.

اختلال اضطراب فراگیر چیست؟

تقریبا همه ما با اضطراب آشنا هستیم و زمانی که اسم این احساس به میان می‌آید، می‌توانیم حالات آن را تصور و درک کنیم. وجود مقدار متعادلی از اضطراب در زندگی و برای انجام دادن و یا حتی انجام ندادن بسیاری از کارها، در امان ماندن از خطرات و ... ضروری است.
اما در جایی که کارکرد این اضطراب تغییر می‌کند و به یکی از پایه‌های اساسی زندگی شما تبدیل می‌شود، نگران‌کننده است. 
برای درک مفهوم اختلال اضطراب فراگیر تصور کنید که صبح از خواب بیدار می‌شوید و از لحظه برخاستن از رخت‌خواب، منتظر رخ دادن حادثه تلخی هستید. یا با شنیدن اخباری که خبر از گرانی، جنگ و درگیری، فقر و ... می‌دهد، به شدت به هم می‌ریزید و در تمام طول روز احساس ناراحتی و نگرانی می‌کنید.
اختلال اضطراب فراگیر دقیقا همین است. مثل یک مهمان ناخوانده اذیت‌کننده، بی‌خبر به سراغتان می‌آید. در تمام لحظات و طول روز همراه با شماست، بدون آنکه علت منطقی و درستی را برای آن پیدا کنید.
بنابراین می‌توان اختلال اضطراب فراگیر را به این صورت تعریف کرد:«به اضطراب افراطی، بیش‌ازحد و اغراق‌آمیز و همچنین نگرانی درباره اتفاقات روزمره در زندگی، که دلیل روشن و منطقی ندارند، اضطراب فراگیر گفته می‌شود.»
به این صورت این نوع اضطراب می‌تواند بسیار آسان زندگی شما را مختل کند. 

علائم اختلال اضطراب فراگیر

اضطراب فراگیر مانند انواع اضطراب‌ها و اختلالات روانشناختی، با علائم و نشانه‌های هشداردهنده همراه است. زمانی که این علائم را در خود مشاهده کردید، بهتر است برای اطمینان از وجود یا عدم وجود اختلال اضطراب فراگیر در خود، به یک متخصص مراجعه کنید.
این نکته را به خاطر داشته باشید، شما فقط می‌توانید علائم را در خودتان جست‌وجو کنید. اما، تشخیص دقیق مشکل و راهکارهای رفع آن فقط به کمک یک فرد متخصص در در این زمینه قابل شناسایی است.
از مهم‌ترین علائم اختلال اضطراب فراگیر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

نگرانی و اضطراب بیش‌ازحد و مداوم

تجربه نگرانی و اضطراب بیش از اندازه و پیوسته در تمام طول روز، یکی از مهم‌ترین نشانه‌های اختلال اضطراب فراگیر است. زمانی که شما تمام مدت، به این فکر هستید که قرار است اتفاق بدی رخ دهد و یا بدون هیچ دلیل و منطقی، انتظار یک رخداد ناخوشایند دارید، به احتمال زیاد به این اختلال مبتلا هستید.

دیدگاه غیر حقیقی درباره مسائل و مشکلات

افرادی که با اختلال اضطراب فراگیر روبه‌رو هستند، عموما دیدگاه غیرواقعی نسبت به مسائل و مشکلات پیرامون خودشان دارند. برای مثال شما با خودتان تصور می‌کنید که رییس محل کارتان از شما ناراضی است و به زودی شما را اخراج خواهد کرد! درحالی‌که هیچ نشانه‌ای مبنی بر نارضایتی در این باره وجود ندارد.

بی‌قراری و پرخاشگری

اضطراب زیاد باعث فرسودگی ذهنی و در نهایت ایجاد بی‌قراری و پرخاشگری می‌شود. بنابراین یکی از مهم‌ترین علائم اختلال اضطراب فراگیر، احساس بی‌قراری و بروز پرخاشگری و عصبانیت است. ازجمله ویژگی‌های افرادی که با این مشکل روبه‌رو هستند، عصبانی شدن سریع از اتفاقات مختلف و حتی پیش‌پاافتاده است.

خستگی

خستگی و فرسودگی زیاد هم از دیگر علائم اضطراب فراگیر است. در واقع زمانی که شما با این اختلال مواجه هستید، در بیشتر زمان روز خود، احساس فشار، خستگی و فرسودگی و همچنین فقدان انرژی می‌کنید. درحالی‌که در بسیاری از موارد هیچ نوع کار فیزیکی انجام نشده است که خستگی را به دنبال داشته باشد.

مشکل در تمرکز

وجود دائمی اضطراب در شما، تمرکز و حافظه‌تان را با مشکل مواجه می‌کند. بنابراین می‌بینید که برای انجام کارهای ساده یا حتی فعالیت‌هایی که قبلا به سادگی آن‌ها را انجام می‌دادید، تمرکز کافی را ندارید.

علائم بدنی

اختلال اضطراب فراگیر با علائم بدنی هم همراه است. ازجمله شایع‌ترین این علائم باید به موارد زیر اشاره کرد:

1. سردرد
2. حالت تهوع
3. تعریق زیاد
4. احساس لرزش بر بدن
5. گرفتگی عضلات

علت اضطراب فراگیر

اختلال اضطراب فراگیر به دلایل گوناگونی رخ می‌دهد و ممکن است در هر فرد با دیگری متفاوت باشد. علل عمده و شایعی که برای ابتلا به اضطراب فراگیر مطرح می‌شود، موارد زیر هستند:

ژنتیک

ژنتیک یکی از عواملی است که می‌تواند باعث انتقال اضطراب فراگیر از نسلی به دیگر نسل شود. در واقع اینطور بیان کرده‌اند که وجود اختلال اضطراب فراگیر در یکی از اعضای خانواده، امکان درگیر شدن دیگر اعضای خانواده را بالا می‌برد.

عوامل محیطی

اتفاقاتی که در طول زندگی برای هر کسی رخ می‌دهد و تجربیاتی که به دست می‌آورد، گاهی به بروز اختلال اضطراب فراگیر منجر می‌شوند. اتفاقاتی مانند تجربه سوءاستفاده جنسی، تغییر ناگهانی محل زندگی در کودک، از دست دادن عزیزان، قرار گرفتن در معرض اخبار بد و ... عوامل محیطی هستند که این نوع اضطراب را ایجاد می‌کنند.

کارکرد شیمیایی مغز

در برخی موارد که سلول‌های مغزی در رساندن پیام دچار مشکل شوند، حالاتی مانند کج‌خلقی، استرس و اضطراب بروز می‌کند. بنابراین کژکارکردی در مغز و سلول‌های آن، باعث بروز مشکلاتی مانند اضطراب می‌شود.

تاثیرات اختلال اضطراب فراگیر

هر نوع مشکل روانشناختی، با عوارض و تاثیراتی همراه است که زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اختلال اضطراب فراگیر هم از این قاعده مستثنی نیست و می‌تواند افراد را با مسائل و مشکلات جدی روبه‌رو می‌کند. از جمله عوارض و تاثیرات اضطراب فراگیر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

کاهش بیش از اندازه انرژی

اضطراب داشتن و دائم در حالت تنش بودن، به شکل جدی انرژی بدنی شما را کاهش می‌دهد. بنابراین زمانی که به اختلال اضطراب فراگیر مبتلا می‌شوید، احساس می‌کنید که هیچ انرژی‌ای در بدن ندارید و برای انجام کارهای خود ناتوان هستید.

ابتلا به افسردگی

یکی از مهم‌ترین عوارض اضطراب اختلال اضطراب اجتماعی افسردگی است. به همین دلیل اغلب افرادی که به این نوع اضطراب مبتلا هستند، بیش از دیگران به در معرض افسردگی قرار می‌گیرند.

اختلال در تمرکز و حافظه

اضطراب فراگیر مشکلات زیادی را برای تمرکز و حافظه ایجاد می‌کند. به همین دلیل زمانی که به این نوع اضطراب مبتلا می‌شوید، تمرکز لازم برای انجام کارها، حتی فعالیت‌های ساده و روزمره را هم ندارید. اضطراب به شکل جدی می‌تواند در توانایی تمرکز شما برای انجام کارها تاثیر بگذارد و روند انجام آن را بسیار کند کند.

اختلال در خواب

اضطراب فراگیر بدن شما را در حالت ناآرامی رها می‌کند و این اتفاق بر خوابیدن و بیدار شدن شما تاثیر می‌گذارد. بی‌خوابی ازجمله مهم‌ترین عوارض اضطراب فراگیر است که می‌تواند زندگی طبیعی شما را به چالش بکشد.

عوارض جسمی

اضطراب فراگیر علاوه‌بر تاثیرات و عوارض روحی و روانی، با عوارض جسمانی هم همراه است و دردها ی مشکلات بدنی را برای شما ایجاد می‌کند. ازجمله عوارض جسمی اضطراب فراگیر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. مسائل مرتبط با قلب و عروق
2. سردرد و میگرن
3. دردهای مزمن و بیماری‌های گوارشی

تشخیص اضطراب فراگیر

بسیاری از افراد در برخورد با استرس و اضطراب‌های طبیعی زندگی خود، نسبت به آن حساسیت زیادی به خرج می‌دهند و در موارد زیادی، به اشتباه آن را به عنوان اختلال اضطراب فراگیر در نظر می‌گیرند.
باید بدانید که تشخیص نوع اضطراب شما، طبیعی یا غیرطبیعی بودن و ویژگی‌های آن کار ساده‌ای نیست که خودتان یا هر فرد دیگری بتواند آن را انجام دهد. بنابراین بهتر است برای تشخیص دقیق و دریافت روش‌های درمانی مناسب، به درمانگر متخصص در این زمینه مراجعه کنید. بنابراین در اولین قدم به یک پزشک مراجعه کنید تا با بررسی علائم و مشکلات بدنی شما، مطمئن شوید که حالات و دردهای مزمنی که دارید، منشا جسمی ندارند. سپس با مراجعه به یک روانشناس و مشاور متخصص در زمینه اضطراب به دنبال درمان اضطراب خود باشید.
در این مسیر از روان درمانگران متخصص با رزومه کاری و تحصیلی مشخص کمک بگیرید و از تخصص و مهارت آن‌ها در این زمینه مطمئن شوید.

درمان اختلال اضطراب فراگیر

مهم‌ترین قدم برای درمان روانشناختی و کمک گرفتن از درمانگر متخصص، پذیرفتن مشکل است. بنابراین زمانی که شما به یک پذیرش عقلانی درباره مشکل خود برسید، بخش مهمی از این مسیر را طی می‌کنید.
مهم‌ترین روش‌های درمان اختلال اضطراب فراگیر را می‌توان در موارد زیر جای داد:

روان درمانی

اختلال اضطراب فراگیر با شرکت در جلسات روان درمانی و کمک گرفتن از مشاور و روانشناس متخصص به‌خوبی قابل کنترل و مدیریت است. برای انجام روان درمانی ابتدا باید یک مرکز یا درمانگر متخصص را پیدا کرده و جلسات درمانی خودتان را شروع کنید.
فراموش نکنید که روان درمانی شیوه‌ای طولانی مدت است که استمرار در آن جایگاه ویژه‌ای دارد. بنابراین در مسیر درمان صبور باشید و جلسات خود را به شکل کاملا مرتب  و بدون وقفه برگزار کنید.

دارو درمانی

در برخی موارد، زمانی که شدت اضطراب بسیار بالاست و به ایجاد اختلال جدی در زندگی روزمره منجر شده است، درمانگر تشخیص می‌دهد که مصرف دارو به روند روان درمانی کمک می‌کند.
در این مورد، در کنار جلسات روان درمانی، شما را به روانپزشک ارجاع می‌دهد تا داروی مناسب و دز مصرفی مورد نظر را برای شما تجویز کند. به خاطر داشته باشید، تجویز دارو، مشخص کردن نوع دارو و همچنین دز مصرفی و زمان مصرف ان فقط به وسیله روانپزشک متخصص مشخص می‌شود. 
بنابراین به هیچ عنوان به صورت خودسرانه به مصرف یا قطع مصرف داروهای اقدام نکنید.

کلام آخر

اختلال اضطراب فراگیر یکی از مهم‌ترین مشکلات روانشناختی به شمار می‌رود که خوشبختانه درمان‌پذیر است. بسیاری از افراد در برابر اضطراب و عوارض ناشی از آن تسلیم شده و به نوعی در آن غرق می‌شوند. این عامل بیش از پیش روان فرد را تحت کنترل درمی‌آورد. بنابراین در برخورد با علائم اضطرابی، بهتر است ابتدا آن را بپذیرید و سپس برای درمان تخصصی اقدام کنید.
 
لینک کوتاه:

zood.link/v6itm